خەلقئارا ئۇيغۇر مەدەنىيەت مەركىزى international Uyghur cultural center

5-پەنجىگاھ مۇقامى 28 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 17 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 6 يۇقۇرىدا ئېيتىلغىنىدەك “پەنجىگاھ” مۇقامىدىكى “پەنىج — بەش” دېگەن پارسچە سانلارنىڭ مۇقاملارنىڭ رەت نومۇرىنى بىلدۈرىدىغانلىقىنىدىن بىشارەت بېرىدۇ . يەنى پارسچىدىكى پەنج — سۆزى بەش دېگەننى بىلدۈرىدىكەن . شۇڭا “پەنجىگاھ” مۇقامى مۇقاملار ئىچىدە بەشىنچى ئورۇنغا تىزىلغانىكەن . Read More »

بۆرتالا بوزقىر مەشرىپى  ئۇزاق ئەسىرلەردىن بۇيان بۆرتالا دالاسىدا ئەجداتلىرىمىز تاغدىن-تاغلارغا، يايلاقتىن-يايلاققا، بوز قىرلاردىن ئېتىز-باغلارغا كۆچۈپ ئاي-يۇلتۇز ئاق بۇلۇتلارنى يېپىنچا، مەخمەلدەك تۇپراقنى پايانداز زىلچا قىلىپ، ئات چاپتۇرۇپ، يىلقا قوي-پادىلىرىنى ئاۋۇندۇرۇپ يۇرت ئېچىپ كەلگەن ئىدى. بورتالا دەل ئەنە شۇ يىراق ئۆتمۈشتىن ھازىرغىچە بوز قىر مەشرىپى داۋاملىشىپ كەلگەن، شىمالىي تەڭرىتاغ ئېتەكلىرىدىكى دۇنياغا مەشھۇر بولغان سايرام كۆلى بويىدىكى مۇنبەت يايلاققا جايلاشقان جەنۇب-شىمال مەدەنىيىتى ئۇچىراشقان ... Read More »

– بايات مۇقامى 19 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 10 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 “بايات” — قەدىمكى ئۇيغۇر تىلىدا “خۇدا ، تەڭرى” دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ . Read More »

ئىلى ئوتتۇز ئوغۇل مەشرىپى  «ئوتتۇز ئوغۇل مەشرىپى» ئىلى ئۇيغۇرلىرى ئارىسىدا ئۇزۇن مۇددەتلىك تارىخىي تەرەققىيات جەريانىدا شەكىللەنگەن ئەنئەنىۋى مەشرەپ. ئۇنى جەمئىيەت ۋە ئىجتىمائىي تۇرمۇشنىڭ كىچىكلىتىلگەن، داراممىلاشقان شەكلى دېيىشكىمۇ بولىدۇ. ئىلى «ئوتتۇز ئوغۇل مەشرىپى» ھەربىر يۇرت، ھەربىر مەھەللىدىكى ئوتتۇز ئوغۇل نامى بىلەن شەكىللەنگەن، قەرەللىك ئۆتكۈزۈلىدىغان پائالىيەت سورۇنى بولۇپ، ئۇنىڭغا اتناشقۇچىلار ئوتتۇزدىن كۆپ ياكى ئاز بولسىمۇ بولىدۇ. «ئوتتۇز ئوغۇل» پائالىيىتى يالغۇز مەشرەپ بىلەنلا ... Read More »

ئىراق مۇقامى 8 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 6 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 3 شۇنداق قىلىپ 12مۇقام جەمئى 360ئاھاڭ ، 4492 مىسرادىن تەركىپ تاپقان بۇلۇپ ، ھەر بىر مۇقامنىڭ ئورۇندىلىشى ئۈچۈن 2 سائەتتىن ، 12مۇقامنى ئورۇنلاپ بۇلۇش ئۈچۈن جەمئى 24 سائەت يەنى بىر سوتكا كېتىدۇ . Read More »

ئۇيغۇر 12 مۇقامى ئۇيغۇر 12 مۇقامى ئۆز ئىچىدىن < چوڭ نەغمە > ، < داستان > ، < مەشرەپ > قاتارلىق ئۈچ چوڭ بۆلەككە بۆلۈنىدۇ. ئۇلارنىڭ رەت تەرتىۋى ۋە مۇقام ئىسىملىرىنىڭ مەنىسى تۆۋەندىكىچە : 1-راك مۇقامى 24 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 13 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 راك — بۇ ئۇيغۇر مۇقاملىرىنىڭ بىرىنچىسىنىڭ نامى . ئۇ ئەسلىدە سانسىىكرىتچە ... Read More »

ئۆزھال مۇقام –ئۆزھال مۇقامى 28 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 16 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 6 “ئۆزھال” مۇقام نامى قەدىمكى نام بولۇپ ھېسابلىنىدۇ . بۇ مۇقامنىڭ نامىنى ئىككى خىل چۈشىنىش مۈمكىنكەن . بۇ نام مۇقام تېكىستلىرىدە “ئۆزخال” دەپ بېرىلگەن .تەپسىلاتى “تەۋارىخىي مۇسىقىيۇن” دا “ئاوزخال” سۆزىنى “ئۆزھال” دەپ تىرانسىكىپىسىيە قىلغان . ھازىرقى تەلەپپۇزدىكى “ئۆزھال”، “ئۇزھال” دەپ ئېيتىلىۋاتىدۇ . ئىككى خىل ... Read More »

 ئويغۇر بىناكارلىق سەنئىتى ئويغۇر بىناكارلىق سەنئىتى ناھايىتى رۇشەن ئالاھىدىلىكە ھەم ئۇزاق تارىخىقا ئىگە . ئۇ تاش قۇرال دەۋىردىن باشلاپ شەكىللەنگەن بۇلۇپ دەسلەپ ئىتقاد يۇزسىدىن تاغ چوقىللىرىغا سموۋۇل قىلىنىپ سىزىقىچە ،ئويما (ئەگمە ) شەكلىدە بارلىققا كەلگەن . كىيىن يەنە ئاي ، كۇن ،يۇلتۇز قاتارلىق ئاسمان جىسىملىرى نۇر مەنبەسىگە سموۋۇل قىلىنغان . يولتۇزسمان گىئومىتىريىلىك سىزىقچىلار تەكشى يۇز ئويما ، قاپراتىما ئويمىغا قاراپ ... Read More »

ئوششاق مۇقامى -ئوششاق مۇقامى 23 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 14 ، داستان قىسمى 6 ، مەشرىپى 3 “ناۋا”، “ئوششاق” دېگەن ناملار ئەسلىدە XV , XII ئەسىرلەردە ئوتتۇرا ئاسىيادا ياشىغۇچى خەلقلەر تىلىدا ئاۋۋال پارس تىلىدا ، كېيىن چاغىتاي تىلىدا مەلۇم لىرىك كىلاسسىك كۈيلەرنىڭ نامى بولغان ؛ چۈنكى ئەينى دەۋردە كىلاسسىك كۈيلەرمۇ “مۇقام” نامى بىلەن ئاتالغان . كېيىنچە ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ مۇزىكا تەرەققىياتىدا ... Read More »

ئەجەم مۇقامى 7-ئەجەم مۇقامى 17 نەغمە . چوڭ نەغمىسى 6 ، داستان قىسمى 8 ، مەشرىپى 3 ” ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ يۈرۈشلەشكەن مۇقاملىرىنىڭ نامى بەزى مۇزىكا قائىدىلىرى ۋە ئەنئەنىۋى ئادەت بويىچە قويۇلۇپ قالغانلىقىنى ، ئۇلارنىڭ بىر خىل مۇزىكا – كۈيلەرنى ئىپادىلىمەيدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ .”ئەجەم” (پارس ، ئەرەبلەردىن باشقا خەلقلەر) “ئىراق” دېگەن ناملارمۇ يۇقۇرىغا ئوخشاش . جاي ناملىرى ۋە شۇ جايغا بېغىشلانغان ياكى ... Read More »